Doel programma
Het Programma Verrijkende Landbouw is het startpunt voor een brede maatschappelijke samenwerking om een nieuw landbouwsysteem te introduceren. Een systeem dat ten opzichte van het huidige systeem een positief effect heeft op bodemgebruik en in verlengde daarvan op de bodemkwaliteit, ten behoeve van gezonde gewassen en gezonde mensen.
Om een nieuw landbouwsysteem (systeem B) te ontwikkelen maken we gebruik van de kennis en ervaringen van de vele initiatieven en experimenten van “koplopers” die waardevolle kennis ontwikkelen en elementen aanbrengen van wat in samenhang kan groeien naar dat nieuwe systeem.
Binnen systeem B stellen wij ‘land’, ‘waarde’ en ‘mens’ op een nieuwe manier centraal. We zetten in op een open dialoog over de uitruil van menskracht, afzetmarkt, inzet machines, middelen en geldstromen binnen het gebied, waarbij de definitie van ‘gebied’ kan verschillen voor uiteenlopende deelaspecten van deze uitruil. Daarnaast maken we ook duidelijk welke overkoepelende regels, beleid en organisaties moeten veranderen om een nieuwe benadering daadwerkelijk te kunnen opschalen en tot het ‘nieuwe normaal’ te ontwikkelen.
Fasering
De looptijd van het programma is 2019-2020. In de eerste fase is een analyse gemaakt vanuit Land, Waarde en Mens van het huidige landbouwsysteem (kortweg systeem ‘A’). Beschikbare onderzoeken en andere informatie zijn geanalyseerd en er zijn gesprekken gevoerd met allerlei mensen. Bestaande initiatieven die elementen van een nieuw landbouwsysteem onderzoeken en/of implementeren, zijn geanalyseerd. Ook is gekeken naar de huidige kennisinfrastructuur als het gaat om landbouw. Dit levert eerste bouwstenen op voor ‘systeem B’.
In de tweede fase (tot zomer 2020) staat het ontwerp van systeem B centraal. Middels prototyping testen we (bouwstenen van) systeem B in een aantal landbouw/gebiedspraktijken, voortbouwend op de analyse van deze praktijken in fase 1. Doel is het zichtbaar maken en toetsen van het ontwerp van systeem B in de gebiedspraktijk en het leren van elkaar.
Daarnaast kijken we op systeemniveau naar veranderingen die nodig zijn in het gehele landbouwsysteem; overkoepelende regels, beleid, kennis- en onderzoekstructuren en organisaties moeten veranderen om een nieuwe gebiedsbenadering daadwerkelijk te kunnen opschalen en tot het ‘nieuwe normaal’ te ontwikkelen.